به گزارش گروه اجتماعی مشرق، درست زیستن و معاشرت کردن با همسر و فرزندان و سامان بخشی به امور خانه و زندگی در سیره حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها به صورت تکامل یافته خودنمایی می‌کند و این مسأله مهم ایشان را به عنوان الگویی در مسائل حوزه خانواده برای همه دوران تاریخ قرار داده است.

آن حضرت سلام‌الله‌علیها، آیین خانه داری و همسرداری را به خوبی مراعات می کردند و سراسر زندگی شریفشان، درس هایی برای همه زنان است که باید فراگیرند تا به سعادت و خوشبختی برسند.

در ادامه به گوشه ای از رفتار و خصلت های آن حضرت سلام‌الله‌علیها در مسائل خانوادگی خواهیم پرداخت.

ایجاد اعتماد به نفس در فرزندان

حجت الاسلام دکتر محمدمهدی بهداروند در ماهنامه پیام زن می نویسد: در سیره عملی حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها توجه به شخصیت بخشی فرزندان و ایجاد اعتماد به نفس در آن ها کاملا مشهود است. از جمله ابزارهایی که روح اعتماد به نفس و مشکل ستیزی را در کودک زنده نگه می دارد، مسابقه و رقابت های سازنده است. رو به رو ساختن کودکان با مشکلات و فراهم کردن امکان رقابت برای آن ها، باعث بالا رفتن حس اعتماد به نفس در آن ها می شود. این مسئله به قدری ارزشمند و سرنوشت ساز است که والدین کودک باید برای آن برنامه ریزی کنند. حضرت زهراسلام‌الله‌علیها برای ایجاد اعتماد به نفس در فرزندان خود آن ها را به مسابقه و ورزش تشویق می کردند. از جمله نمونه های دیگر برای شخصیت بخشی به فرزندان، تقویت روحیه شادابی، نشاط و محبت در بین افراد خانواده است؛ چرا که افراد خموده و پژمرده، برای انجام امور کارایی لازم را ندارند.

محبت و مهرورزی به فرزندان

دانشمندان علوم تربیتی معتقدند کودکان در هر سنی به محبت و اظهار علاقه نیازمندند. کودک می خواهد پدر و مادر او را دوست داشته باشند و نسبت به او اظهار علاقه کنند. برخلاف تصور برخی والدین کودک پیش از آن که به لباس، خوراک و محل زندگی توجه داشته باشد به این توجه دارد که آیا والدینش او را دوست دارند یا نه؟ درس محبت در خانه حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها به طور کامل ارائه می شد و آن حضرت که خود از سرچشمه محبت و عطوفت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم سیراب شده و قلبشان کانون محبت به همسر و فرزندانش بود، در این باره نیز وظیفه مادری خود را به بهترین شکل انجام می دادند.

سلمان فارسی می گوید: روزی حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها را دیدم، که مشغول آسیاب کردن غله است. فرزندش حسین سلام‌الله‌علیها به گریه افتاد و بی تابی می کرد.

عرض کردم: برای کمک به شما، غله را آسیاب کنم یا بچه را آرام کنم؟ حضرت فرمودند: من به آرام کردن فرزند اولی هستم، شما آسیاب را بچرخانید. (کتاب الگوهای رفتاری حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها نوشته آیت ا... سیدمحمد حسینی شاهرودی)

آیین همسرداری

برای یک زن بزرگ ترین موفقیت و ارزش، این است که در شئون گوناگون زندگی، خشنودی همسرش را به دست آورد و از هر گونه عملی که موجب ناراحتی شوهر می شود پرهیز کند.

حضرت علی علیه‌السلام می فرمایند: «جهاد زن، خوب شوهرداری است» زن برای این که بتواند در این جهاد پیروز باشد، باید تمام سعی و تلاش خود را به کار گیرد تا خانه را محل آرامش مرد قرار دهد. الگوی همسرداری حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها بهترین الگو برای زنان مسلمان است. رفتار حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها با همسرشان امیر مومنان در عالی ترین مرحله صفا و مهربانی بود. نه تنها هرگز خاطر ایشان را نرنجاندند بلکه یاوری مهربان برای ایشان بودند.

حضرت علی علیه‌السلام می فرمایند: «سوگند به خدا، من زهرا سلام‌الله‌علیها را تا آن زمان که خداوند او را به سوی خود برد، خشمگین نساختم و در هیچ کاری موجب ناخشنودی او نشدم. او نیز هیچ گاه مرا خشمگین نکرد و عملی از او سر نزد تا باعث ناخشنودی من شود.» (کتاب الگوهای رفتاری حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها و همچنین نقل است که امیرالمومنین فرمودند: «هرگاه به چهره زهرا سلام‌الله‌علیها نگاه می کردم، هر گونه غم و اندوه از من برطرف می شد.» (کتاب کرامات و مقامات عرفانی حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها نوشته سیدعلی حسینی)

انفاق گروهی در خانواده

حضرت علی علیه‌السلام، حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها، امام حسن علیه‌السلام و امام حسین علیه‌السلام طبق نذری که کرده بودند سه روز، روزه گرفتند. شب اول هنگام افطار فقیری در خانه ایشان را زد، حضرت علی علیه‌السلام افطار خود را به او داد. حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها و فرزندانشان نیز به ایشان اقتدا کردند و افطار خود را به فقیر دادند و با آب افطار کردند. شب دوم یتیمی در خانه ایشان را زد و باز افطار خود را به او دادند. شب سوم نیز اسیری آمد و چیزی طلبید، این بار نیز افطار خود را به او دادند. آنگاه از سوی خدای متعال آیه «و یطعمون الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسیرا» نازل شد که اشاره به ایثار و انفاق آن بزرگواران دارد. (کتاب امالی صدوق، صفحات 212 و 216) چنین رفتارهایی از حضرت علی علیه‌السلام و حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها روحیه انفاق را در بین فرزندان شان تقویت می کرد.

تشویق فرزندان به فراگیری علم

حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها از همان آغاز کودکی فرزندانشان، عبادت خدای تعالی را در روح و روان ایشان تثبیت کردند و از همان آغاز به آن ها علم آموختند و ایشان را برای کسب معارف و تشویق در فراگیری علم، آماده می کردند.

به عنوان مثال به فرزندشان امام حسن علیه‌السلام که هفت ساله بودند، می فرمودند: «به مسجد برو، آنچه را از پیامبر شنیدی فراگیر و نزد من بیا و برای من بازگو کن.» (کتاب نگاهی به زندگی حضرت زهرا، نوشته محمدمهدی اشتهاردی)

تقسیم کار منزل با همسر

امام صادق علیه‌السلام می فرمایند: «... علیعلیه‌السلام آب و هیزم می آورد و حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها آرد می کرد، خمیر می ساخت، نان می پخت و لباس ها را وصله می زد.» (کتاب روضة الکافی، صفحه 165)

امام علی علیه‌السلام فرموده اند: «فاطمه به قدری با آسیاب دستی آرد کرد تا دست هایش مجروح شد و آن قدر خانه روبی کرد و برای پخت و پز آتش زیر دیگ نهاد که لباس‌هایش گردآلود و دودی شد و در این امور زحمت و رنج بسیار به او می رسید ...» (بحار الانوار، جلد 43، صفحه 23) پیامبر نیز به فاطمه سلام‌الله‌علیها کمک کردند.

رسول خدابه منزل حضرت علی علیه‌السلام وارد شدند، ایشان را دیدند که همراه فاطمه سلام‌الله‌علیها مشغول آسیاب کردن هستند، پیامبر فرمودند: «کدام یک خسته تر هستید؟» حضرت علی عرض کردند: «فاطمه ای رسول خدا!» پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم به فاطمه سلام‌الله‌علیها فرمودند: «دخترم برخیز» و حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها برخاستند و پیامبر به جای ایشان نشستند و علی علیه‌السلام را در آرد کردن دانه‌ها یاری فرمودند.

---

 برگرفته از: خراسان